Fairy Stream, ảnh: Ngọc Thái
Bài: Trần Công Nhung
Từ hồi nhỏ, tôi đã mê hình ảnh cô sơn nữ, nhưng chưa hề đặt chân lên miền sơn cước, chưa bao giờ thấy dung nhan cô sơn nữ.
Cho đến khi xa quê hương những năm tháng dài, lúc trở về mới có dịp gặp sơn nữ trên nương, sơn nữ bên suối, sơn nữ với bầu vú căng sữa đang cho con bú dưới ánh nắng mai, v.v. Nhưng vẫn chưa có một dịp may thật sự cận kề để chụp được tấm ảnh ưng ý. Bao nhiêu lần về Hòa Bình, qua Lai Châu mà chưa gặp dịp may, hoặc có cũng chỉ như mây bay gió thổi, chẳng bắt được gì (1). Anh em nhiếp ảnh trong nước, có thể nói sau 75 đã khai thác mảng đề tài này khá đậm, bao nhiêu huy chương quốc tế đã mang về cho làng ảnh VN. Tuy nhiên, với tôi cách nhìn người phụ nữ sắc tộc (2) của anh Ngọc Thái mới thật làm tôi thích thú như chính mình bắt gặp. Hôm nay, xin giới thiệu một vài tác phẩm của anh.
Trong bài trước, có đề cập tác phẩm “Fairy Stream”, tấm ảnh chụp 4 cô thiếu nữ Thái đang tắm suối sau buổi “đi nương” (đi làm rẫy) về. Người Thái vùng Sơn La có tập tục đi nương về là xuống suối tắm gội, họ tự nhiên như ở nhà. Váy vẫn quấn nhưng mình trần. Gái Thái cô nào cũng đầu tóc dài, nhìn kiểu búi tóc có thể biết họ có chồng hay chưa (3), không như người Kinh đeo nhẫn. Hình ảnh độc đáo khi gội đầu là hình ảnh hất ngược tóc ra sau, một cầu vòng nước bạc vung từ mặt suối ra sau. Hình ảnh chỉ có trong khoảnh khắc, hên xui chỉ mấy giây, chỉ một lần. Tác phẩm loại này hiếm khi được dàn dựng (set up), đấy cũng là lý do làm cho tác phẩm có một không hai. Trong “Fairy Stream”, nhiếp ảnh gia Ngọc Thái được cái may gặp 4 cô đang tắm trong ánh nắng chiều không còn gắt, hậu cảnh tối, tiền cảnh mặt nước dao động vẽ ra đường nét của một “cơn sóng ngầm” , nhưng sau lưng các cô là một vạt bóng mây trắng êm đềm. Nhân dáng mỗi cô một khác, hai cô đứng hai cô khom, đặc biệt cô trên “đường mạnh” đang hất ngược tóc cho nước tung lên. Bốn cô gái xếp theo hàng chéo góc, chia sắc độ của ảnh thành ba mảng một cách kỳ lạ. Ảnh đi từ động (mặt nước tiền cảnh 1/3), 1/3 dành cho sắc độ của bóng mây chiều yên bình tự tại (không bị tiền cảnh khuấy động), 1/3 tối dần dành cho hậu cảnh như báo hiệu kết thúc một ngày. Trong ảnh rõ ràng con người chiếm không bao nhiêu nhưng con người sống thực và mọi màu sắc đường nét chung quanh như chỉ để tôn vinh con người. Hình ảnh cho ta cảm xúc niềm vui của một ngày, hạnh phúc hồn nhiên chỉ tìm thấy nơi miền sơn cước.
Ngọc Thái còn nhấn mạnh thêm ở đây bằng cách bố cục thật chặt, không rác rến dư thừa chung quanh. Một tác phẩm độc đáo cách khách quan không xào nấu biến chế. “Fairy Stream” năm 2005 được giải Danh dự Vàng cuộc thi Môi trường về Nước của LHQ. Tạp chí Spotlight của Anh ký hợp đồng sử dụng 8 tháng. Tác phẩm này cũng được 1 trong 10 huy chương vàng FIAP tổ chứ 2 năm một lần.
“Fairy Stream” đã mang về cho anh cũng như cho giới nhiếp ảnh ở quê nhà niềm tự hào với bạn bè năm châu.
Trần Công nhung
5-2008
(1) Đọc bài Đi Hòa Bình QHQOK 2 in năm 2003
(2) Tôi tránh cách nói “phụ nữ dân tộc”, nó ngây ngô vô nghĩa. Độc giả trong nước cảm thông cho. Nếu người Mỹ cũng gọi những cộng đồng thiểu số là “người dân tộc’ thì rất buồn cười.
(3) Đọc Điện Biên Phủ QHQOK 4
No comments:
Post a Comment